Çocukluk Döneminde Baş Ağrısı
Çocukluk döneminde baş ağrısı görülme sıklığı okul dönemindeki çocuklarda % 5.9 ile % 82 arasında bildirilmiştir 1. Çocuklarda en sık rastlanan kronik baş ağrısı gerilim tip baş ağrısı ve migrendir.
Migren atakları çocukluk çağında erişkin hastaların baş ağrısı ataklarının süresinden daha kısadır. Dünya Baş Ağrısı Derneği’nin son sınıflamasında migrene dair olan tanı kriterleri bulantı, kusma, zonklayıcı/basınç karakterinde, ışık ve sesten rahatsız olma gibi eşlik eden belirtilerle birlikte, çocuğun günlük yaşamını etkileyecek şiddette olan baş ağrısı ataklarının süresinin 2 saat kadar sürmesidir. Ancak çocuk hastaların migren ataklarının daha kısa süreli olabileceğini bildiren birçok çalışma mevcuttur. Çocukların % 11-81’inda baş ağrısı süresi 2 saatten az iken, % 8-25’inde 1 saatten az olarak bildirilmiştir 2,3,4. Ayrıca çocukluk çağında migren öncülü olan, çok daha kısa süreli nörolojik ve sistemik ataklarla giden durum da söz konusu olabilir. Bu konu hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak ve çocukluk çağında migren ayırıcı tanısında neleri göz önünde bulundurduğumuzu görmek için bu konuda hazırladığım slayt setini gözden geçirmenizi öneririm.
Gerilim tip baş ağrısı çocukluk çağında sık rastlanan bir ağrı tipidir. Aralıklarla gelen (epizodik) atakları olan gerilim tip baş ağrısı olan çocuklarda öykü derinleştirildiğinde sıklıkla stresli bir durumdan, okul kaçınma söz konusu olabilir. Çocuklarda gerilim tip baş ağrısında ataklar migren kadar günlük yaşam aktivitelerini bozmamakta, bulantı, kusma gibi belirtiler daha geri planda yer almaktadır. Süreğen (kronik) gerilim tip baş ağrısı olan çocuklarda stresli yaşam olayları, boşanma, okulda bullying (kabadayılık, zorbalık), fiziksel şiddet ve istismar akılda tutularak mutlaka sorgulanmalıdır.
Çocukluk çağında küme tip baş ağrısı, diğer otonomik baş ağrıları, trigeminal ve oksipital nevralgiler nadir olarak görülür. Klinik pratikte migren ağrısı olan çocuklar baş ağrısı şiddetini 10 üstünden 10 olarak tanımlayabilirler. Migren ağrısı hayatlarında yaşadıkları en kötü baş ağrısı olabilir. Bu ağrıyı birincil ve ikincil gök gürültüsü (thunderclap) baş ağrısından ayırt etmek gerekir. Gök gürültüsü baş ağrısı ani başlangıçlıdır ve ağrı en şiddetli haline 1 dakika içinde ulaşır. Bu tip baş ağrısında altta yatabilecek olası nedenleri araştırmak için mutlaka beyin ve beyin damarlarının radyolojik görüntülemesini yapmak gereklidir.
Kırmızı kulak sendromu (trigeminal otonomik refleks, eritromelagia) tek ya da iki yanlı, kulak kepçesinde yanma, kızarma ile karakterize atakları olan çok nadir bir durumdur. Bazen renk değişikliği ağrı olmadan da görülebilir. Çocukluk çağında da görülebilir. Atakların süresi 30-60 dakikadır. Kırmızı kulak sendromunda atakların sıklığı gün içinde birkaç kereden yılda birkaç defa olabilir. Ataklar bir neden olmaksızın olabildiği gibi, kulağı kaşıma, ısı değişikliği (sıcak, soğuk), egzersiz, hapşırmak, çiğneme, stres ve boyun hareketleri ile tetiklenebilir. Kırmızı kulak sendromunun çocukluk ve erişkin döneminde migren için spesifik bir özellik olduğu ve patogenezde migrenle ortak bir zemin paylaştıkları düşünülmektedir.
Kaynaklar:
- Ozge A, Termine C, Antonaci F ve ark. Overview of diagnosis and management of pediatric headache. Part I: diagnosis. J Headache Pain. 2011;12:13-23.
- Mortimer MJ, Kay J, Jaron A. Childhood migraine in general practice: clinical features and characteristics. Cephalalgia. 1992;12:238-243.
- Maytal J, Young M, Schecter A ve ark. Pediatric migraine and the International Headache Society (IHS) Criteria. Neurology. 1997;48:602-607.
- Winner P, Hershey AD. Diagnosis migraine in pediatric population. Curr Pain Headache Rep. 2006;10:363-369.
Yorum yazın